كنگر گياهي است كه ارتفاع آن تا 5/1 متر ميرسد. ساقه راست و شياردار دارد و برگهاي آن بزرگ و داراي قطعات نامنظم و دندانهدار است. اين گياه از 400 سال قبل از ميلاد در يونان و رم باستان به صورت خوراكي استفاده مي شد و در قرن 16 به بعد به اروپا راه يافت و به عنوان ماده غذايي در تهيه انواع غذاها مورد استفاده قرار گرفت...
امروزه كنگرفرنگي در اكثر نقاط جهان مورد كشت و بهرهبرداري قرار ميگيرد و حتي محصولات آن به عنوان دارو به بازار راه يافته است. جالب است بدانيد که تمامي قسمتهاي اين سبزي به خصوص ساقه، دانه، ريشه و قسمتهايي از گل به مصرف خوراكي و دارويي ميرسند.
هر 100 گرم كنگر خام، حاوي 71 كيلو كالري، حدود 4 گرم قندهاي مختلف، 1/0 گرم چربي و 6/1 گرم فيبر (الياف گياهي) است. ويتامينهاي مهم آن نيز شامل B1، B2، B3، B5، B6، B9 و C بوده و املاحي نظير آهن، منيزيم، روي، كلسيم، پتاسيم و فسفر دارد. البته قندهاي مهم آن شامل گالاكتوز و اينولين است. تركيبات مهم ديگر كنگر شامل اسيدهاي گياهي مختلف، كاروتنوييدها، اسانس، آنزيمهاي مختلف و ترکيب فعال سينارين است.
اين سبزي خواص دارويي نظير خاصيت آنتياکسيداني و کاهندگي کلسترول دارد. بنابراين احتمال بروز سرطان را کاهش مي?دهد، خنثيكننده سموم كبدي و محافظ كبد است و به همين دليل از دانههاي آن داروهايي براي درمان بيماري?هاي كبدي به بازار عرضه شده است. در ضمن، عادت به خوردن آن به هضم غذا کمک کرده و اشتها را افزايش مي?دهد به علاوه حل?کننده سنگ صفرا و برطرفکننده سوءهاضمه است بنابراين کساني که سنگ کيسهصفرا دارند بهتر است اين سبزي را در برنامه غذايي خود بگنجانند.
خوردن برگ کنگر توليد كلسترول در بدن را پايين
مي آورد. به همين دليل داروهاي تهيه شده از كنگر را براي امراض قلبي-عروقي و جلوگيري از تصلب شرايين استفاده ميكنند. اثرات ديگر آن شامل كاهش چربي خون، ضددرد، ضدالتهاب، كاهش قندخون و به طور ضعيف ادرارآوري است.
جالب است بدانيد که يكي ديگر از استفادههاي مهم كنگر در توليد پنير است. زيرا اين سبزي با آنزيمهايي كه دارد ميتواند با غلظت يك بر 150 هزار شير را لخته و پنير توليد كند. دانه كنگر نيز حاوي روغني است كه از آن در تهيه صابون، شامپو و پوليشها استفاده ميكنند. به عنوان آخرين خواص نيز بايد گفت که كنگر داراي اثراتي نظير ضد تجمع پلاكتها (رقيقكردن خون)، ضدتهوع، ضدنفخ، خلطآور و مسهل است.
تغذيه سالم
تغذيه سالم بايد متنوع باشد.در كشورهاى پيشرفته هر پنج سال راهنماى تغذيه را بررسى مى كنند. جودى پوسنام، اقتصاددان كشاورزى در واشنگتن دى سى مى گويد: «ما مقدار زيادى چربى اضافه و شكر را از بالاى جدول تغذيه و بشقاب هاى پر از پاستا و ديگر دانه هاى خالص را از پايين و متأسفانه سبزيجات، ميوه، محصولات لبنى كم چرب وديگر مواد مغذى را از وسط ليست غذايى انتخاب مى كنيم.
غذاهاى خانگى يك زن بايد بر مبناى تغييراتى باشد كه تعيين شده است:
۱- از همه گروه هاى غذايى استفاده كند. بايد وعده غذايى طورى تعيين شود كه از هر گروه غذايى به طور مناسب استفاده شود.
۲- يك مبناى سه گروهى از سالم ترين غذاها شامل سبزيجات، ميوه ها و تمام دانه ها به مقادير مساوى بايد مصرف شوند.
۳- براى چربى هاى سالم يك چارچوب تعيين كند: هرم جارى، چربى هاى بد را در حداقل ممكن پيشنهاد مى كند. گياهان غيراشباع يا روغن دانه هايى مانند زيتون و كانويا (همينطور روغن آجيل) سودمند هستند همانطوريكه منابع ديگر چربى نيز محسوب مى شوند.
۴- براى لوبيا و نخود و همچنين سويا جاى ويژه اى در نظر بگيريد. اين مواد تقريباً يك غذاى كامل بوده و غنى از پروتئين، فيبر، آهن، ويتامين ب، مواد معدنى و كربن هايى هستند كه قند خون را پايين نگاه داشته، سير كننده هستند.
۵- سيب زمينى را كنار بگذاريد. سيب زمينى غنى از سبزيجات است، اما از نظر تغذيه اى بيشتر شبيه نان است تا مثلاً اسفناج. پس بهتر است در رديف دانه ها قرار گيرد. (مگر اينكه سرخ كرده و يا چيپسى باشد كه در رديف غذاهاى آماده قرار مى گيرد)
۶- غذاهايى را كه ارزش غذايى چندانى ندارند در جاى خودشان قرار دهيد كه شامل قسمت هاى چرب گوشت، سوسيس، مرغ سرخ شده يا با پوست، بستنى پرچرب، همينطور چربى هاى اضافه مانند كره و غذاهاى شيرين مانند كيك و سودا.